Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is in 1989 door de Amerikaanse psychologe Francine Shapiro ontwikkeld tot een volwaardige therapeutische methode voor mensen die een trauma opgelopen hebben. Deze methode kan voor iedereen gebruikt worden die last blijft houden van de gevolgen van traumatische ervaringen. Dit kunnen schokkende ervaringen zijn zoals een ongeluk, incest, mishandeling of verlies van een dierbare. Maar ook pestgedrag of afwijzing tijdens de jeugd die nu nog steeds invloed hebben op het dagelijks functioneren.
Wanneer kan EMDR worden toegepast
EMDR kan worden toegepast bij iedereen, van kind tot volwassene, die een nare ingrijpende ervaring heeft meegemaakt. Deze nare ervaring komt vaak in flashbacks of nachtmerries terug waarbij er een lichamelijke reactie (zweten, trillen, duizelig etc.) opkomt. De herinnering aan de gebeurtenis is vervelend en komt geregeld terug. EMDR koppelt deze herinnering los van de emotionele lading.
EMDR heeft de laatste jaren laten zien dat deze methode niet alleen in te zetten is bij een ‘post traumatische stress stoornis’ (PTSS) maar ook bij een grote verscheidenheid aan psychische aandoeningen en klachten welke gepaard gaan met vermijdingsgedrag, somberheid, gevoelens van angst, schrikreacties, schaamte, verdriet, nachtmerries, schuld of boosheid. Uitgangspunt is telkens dat de klachten zijn ontstaan als gevolg van één of meer nare ervaringen en/of een emotionele gebeurtenis. Daarmee worden gebeurtenissen bedoeld die dusdanige sporen hebben nagelaten in het geheugen, dat men er nu nog steeds last van heeft. Voorbeelden zijn (emotionele) verwaarlozing, ziekenhuisopnames, mishandeling, verlies, misbruik en andere schokkende of ingrijpende ervaringen. De belangrijkste insteek voor EMDR is te helpen de herinneringen aan deze gebeurtenissen te verwerken, met de bedoeling daarmee de klachten of de spanning te verminderen of te laten verdwijnen.
Hoe gaat EMDR in zijn werk
Eerst wordt teruggegaan naar de gebeurtenis inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Dit is nodig om meer informatie over de traumatische ervaring te verzamelen. Daarna wordt het verwerkingsproces opgestart door weer terug te gaan naar de gebeurtenis maar nu in combinatie met een afleidende stimulus. Dit kunnen oogbewegingen, het aantikken van de linker en rechter knie of auditieve stimulatie zijn. Hierdoor worden de linker en rechter hersenhelft geactiveerd om de gebeurtenis te verwerken.
Wat zijn de te verwachten resultaten
De afleidende stimulus zullen er toe leiden dat de herinnering haar kracht en emotionele lading verliezen. In de hersenen wordt een verwerkingsproces geactiveerd doordat de REM-slaap of droomfase wordt geïmiteerd. Dit is de fase waarin ‘s nachts de gebeurtenissen van overdag worden verwerkt. Deze verwerking heeft destijds niet (goed genoeg) plaatsgevonden maar wordt d.m.v. EMDR alsnog ingezet. Het wordt hierdoor steeds makkelijker om aan de oorspronkelijke gebeurtenis terug te denken zonder dat dit storend werkt op je functioneren. De herinneringen worden door de behandeling kleiner en er ontstaat meer afstand. Hierdoor wordt de gebeurtenis steeds beter geïntegreerd en krijgt het een plekje in je levensloop maar dan zo dat het je functioneren niet belemmert.